Sitemizi kullanabilmeniz için tarayıcınızda javascriptlerin çalışmasına izin vermelisiniz. |
Atopik dermatit nedir?
Atopik dermatit (atopi), kedilerde cilt problemlerinin yaygın bir nedenidir. Alerjisi olan bir kedi, alerjik olduğu çevresel bir proteinle karşılaştığında cilt sorunlarına yol açacak bir reaksiyon başlatır. Teşhisteki zorluklar nedeniyle atopi görülme sıklığını tanımlamak zor olsa da, veteriner hekimler tarafından tedavi edilen kedilerin yaklaşık %10-15'ine atopi tanısı konur.
Atopiye ne sebep olur?
Atopili kediler genellikle insanları etkileyen aynı alerjenlere karşı alerjiktir: ağaç polenleri, çim polenleri, yabani otlar, küfler ve toz akarları. Bu alerjenler insanlarda göz sulanmasına ve burun akıntısına neden olurken, kediler bu alerjenlere farklı tepki verir ve sıklıkla cilt iltihabı geliştirir.
Atopiye yatkın olan belirli köpek ırkları olmasına rağmen kedilerde bilinen herhangi bir cins yatkınlığı yoktur. Atopi her yaşta gelişebilir; altı aylıktan küçük ve 14 yaşına kadar olan tüm kedilerde atopi vakalarının varlığı rapor edilmiştir.

Atopinin belirtileri nelerdir?
Etkilenen kedilerde sıklıkla mevsimsel veya mevsimsel olmayan kronik veya tekrarlayan kaşıntı öyküsü bulunur.
Atopili kedilerde ayrıca tekrarlayan cilt ve/veya kulak enfeksiyonu geçmişi de vardır. Çoğu durumda, etkilenen kediler o kadar kaşınırlar ki derilerinde ciddi travmalar yaratırlar.
Etkilenen kedilerde ciddi çizikler veya sıyrıklar, yalanmış veya kümeler halinde yolunmuş geniş tüysüz alanlar ve kronik yalama ve iltihaplanma nedeniyle deride renk değişiklikleri kabuklanmalar olabilir.
Atopi nasıl teşhis edilir?
Öncelikle kedinizin kapsamlı bir fiziksel muayenesi yapılmalıdır. Veteriner hekiminiz ayrıca, durumu daha iyi sınıflandırabilmek için çeşitli sorular sorarak sorunun ne zaman ve nasıl başladığını tedavi için neler yapıldığını ne gibi uygulamalara yanıt verdiği gibi bazı bilgiler alacaktır.

Fizik muayene ve öyküden sonra veteriner hekiminiz, kedinizin deri hastalığının nedeni olarak atopiden şüphelenmeye başlayabilir.
Ancak ne yazık ki atopinin kesin bir testi yoktur. Bu bir dışlama tanısıdır, yani hekimler tanıya varmak için diğer benzer deri hastalıklarını ekarte etmek durumundadırlar.
Atopi belirtileri diğer birçok cilt hastalığıyla aynıdır. Hekiminiz muhtemelen cilt parazitlerini (örneğin pireler, akarlar, bitler), bakteriyel cilt enfeksiyonlarını ve mantar gibi sekonder durumları dışlamak için testler yapacaktır.
Ayrıca otoimmün deri hastalıklarını ve diğer olasılıkları dışlamak için biyopsiler yapılabilir.
Yine kedinizin cilt sorunlarının kaynağı olarak gıda alerjisini dışlamak için bir gıda denemesi önerilebilir.
"Atopi tanısına varmak için diğer benzer sonuç gösteren durumları dışlamak şarttır."
Veteriner hekiminiz muhtemelen kedinizin genel sağlığını değerlendirmek için testler de yapacaktır. Bu testler, altta yatan tıbbi durumların dışlanmasına ve kedinizin ilaçlarla güvenli bir şekilde tedavi edilip edilemeyeceğinin belirlenmesine yardımcı olacaktır.
Laboratuvar testleri tam kan hücresi sayımı (CBC), serum biyokimyasal profili ve idrar tahlilini içerecektir.
Ancak atopik dermatitin tedavisine rehberlik edebilecek bazı testler vardır:
- İntradermal alerji test; Bu test, kedinizin cildine çok küçük miktarlarda birçok farklı alerjenin enjekte edilmesini ve kedinizin bu maddelere karşı bağışıklık tepkisinin izlenmesini içerir. Bu test, kedinizin hangi alerjenlere en güçlü şekilde tepki verdiğini belirlemenize yardımcı olabilir ve tedaviyi yönlendirmeye yardımcı olabilir.
- Serolojik alerji testi; İntradermal test gibi serolojik alerji testi de kedinizin alerjisini hangi alerjenlerin tetiklediğini belirlemeyi amaçlar. Bu test kedinizin kanı üzerinde yapılır. Serolojik testlerin genellikle intradermal testlerden daha az güvenilir olduğu kabul edilir ancak bazı durumlarda geçerli bir seçenek haline gelebilir.
Atopi nasıl tedavi edilir?
Kedilerde atopinin tedavisi için tek ve en iyi bir yöntem yoktur. Alerjiler tedavi edilmez, ancak kontrol altına alınır ve bu nedenle en uygun kontrol yöntemi, bireysel olarak hastaya göre değişebilecektir.
Atopiye bağlı kronik deri iltihabı olan kediler için çeşitli yönetim seçenekleri mevcuttur. Bazı kediler, günlük düşük dozda bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlarla tedavi edilebilir, ancak bu ilaçların yan etkileri olabilir.
Omega 3 ve 6 yağ asitleri de bazı kedilerde faydalı olabilir. Antihistaminikler de bazen denenir, ancak halihazırda kaşıntıdan şikayetçi olan kediler için nispeten etkisiz görünmektedirler.
Atopik kediler ayrıca alerjene spesifik immünoterapiden veya alerji aşılarından da yararlanabilirler; bu tedavide kedilere, alerji toleranslarını geliştirmek için alerjenler çok küçük miktarlarda periyodik enjeksiyonlarla veya ağız yoluyla verilerek (intradermal veya serolojik alerji testi ile belirlendiği üzere) etkene karşı duyarsızlaştırmaya çalışılır. Ancak bu yöntemle tedavinin hiçbir tedavi seçeneğin kalmadığı hayvanlarda uygulanması önerilmekte olup alınan yanıtlar çok belirgin değildir. Bu süreç hastaların şikayetlerini kontrol etmek zaman alır ve rahatlamalar genellikle üç ila on iki ay (veya daha fazla) kadar olan süreçlere kadar tam olarak görülmez.
"Alerjene bağlı olarak maruziyeti azaltmak için alınabilecek çevresel önlemler de olabilir."
Alerjene bağlı olarak maruziyeti azaltmak için alınabilecek çevresel önlemler de olabilir. Örneğin, toz akarlarına alerjisi olan bir kedi, ev temizlik uygulamalarının değiştirilmesinden fayda görebilir.
Yiyecek depolama akarlarına alerjisi olan kediler, kuru bir diyetten, bu akarları içermeyecek, konserve tahılsız, hipoalerjenik bir diyete değiştirilmelidir.
Çoğu kedide deri sorunları yalnızca periyodik olarak alevlenir. Bu genellikle az sayıda alerjene alerjisi olan kedilerde görülür ve kısa bir 'alerji mevsimi' ile sonuçlanır.
Bu durumlarda, kısa süreli oral yolla veya enjeksiyonla steroid tedavisi, deri problemlerini tamamen çözebilir ve bir sonraki alerji alevlenmesine kadar ki sürede kedinizi rahatlatabilir.
Ancak bu gibi ilaçların kontrolsüz, yüksek dozlarda veya depo (3 aylık) etkili olarak yapılması özellikle tekrarlanan enjeksiyonların yaşam boyu sık sık yapılması kalp yetmezliği ve diyabet gelişimi gibi yan etkiler yapabileceğini unutmamak gerekir.
Kedinizde alerjiden kaynaklanan ikincil bir cilt veya kulak enfeksiyonu varsa bunun da tedavi edilmesi gerekecektir. Deri enfeksiyonları sıklıkla oral veya enjekte edilebilir antibiyotiklerle tedavi edilir. Kulak enfeksiyonları muhtemelen kulaklara uygulanan damlalarla tedavi edilecektir.
Atopinin prognozu nedir?
Ne yazık ki atopi belirtileri yaşla birlikte kötüleşme eğilimindedir. Kedinize atopi teşhisi konduktan sonra, kedinizin atopisini ve bunun sonucunda ortaya çıkan ikincil enfeksiyonları yönetmek için ömür boyu tedaviye ihtiyaç duyacağını bilmek önemlidir.
Unutmamak gerekir ki atopi için çeşitli tıbbi tedaviler vardır ve sürekli olarak yeni ilaçlar geliştirilmektedir. Bu nedenle atopik kedilerin sürekli bakımla iyi bir yaşam kalitesine sahip olmaları genellikle mümkündür.